Sáng 24/12, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm thi hành Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 (giai đoạn 2015–2025) theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, kết nối với 34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Hội nghị do Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú chủ trì.

Tại điểm cầu Hà Tĩnh, Giám đốc Sở Tư pháp Nguyễn Quốc Tuấn chủ trì hội nghị với sự tham dự của đại diện lãnh đạo Ủy ban MTTQ tỉnh, HĐND tỉnh cùng các sở, ban, ngành, đoàn thể liên quan.

 Giám đốc Sở Tư pháp Nguyễn Quốc Tuấn chủ trì điểm cầu Hà Tĩnh 

Hội nghị tập trung đánh giá toàn diện công tác chỉ đạo, triển khai và tổ chức thi hành Luật Hôn nhân và Gia đình; kết quả đạt được trong các lĩnh vực đăng ký hộ tịch, giải quyết các vụ việc hôn nhân và gia đình tại Tòa án, thi hành án dân sự, hòa giải ở cơ sở, cũng như công tác phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

Báo cáo tổng kết cho thấy, sau 10 năm triển khai, Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 cùng hệ thống văn bản hướng dẫn đã tạo hành lang pháp lý quan trọng điều chỉnh các quan hệ hôn nhân và gia đình, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, thúc đẩy bình đẳng giới và phòng, chống bạo lực gia đình. Trên phạm vi cả nước, hơn 6 triệu hồ sơ đăng ký kết hôn được giải quyết đúng quy định; tỷ lệ giải quyết án hôn nhân và gia đình tại Tòa án đạt trên 97%.

Hoạt động hòa giải ở cơ sở, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật và vai trò của các tổ chức chính trị – xã hội, đặc biệt là Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, tiếp tục được phát huy, góp phần giảm tranh chấp, hỗ trợ phụ nữ và trẻ em, hạn chế tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

Đại biểu Hà Tĩnh tham dự hội nghị

Tại Hà Tĩnh, việc thi hành Luật Hôn nhân và Gia đình thời gian qua đạt nhiều kết quả tích cực. UBND tỉnh đã ban hành đầy đủ kế hoạch, văn bản chỉ đạo; đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật với nhiều hình thức đa dạng, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin. Theo thống kê, từ ngày 01/01/2015 đến ngày 01/7/2025 các cơ quan có thẩm quyền trên địa bàn tỉnh đã thực hiện đăng ký kết hôn trong nước cho 102.145 đôi, đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài cho 1.173 đôi và ghi vào sổ hộ tịch các việc kết hôn của công dân Việt Nam đã được giải quyết tại cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài cho 228 trường hợp. Các việc hộ tịch đều được tiếp nhận và giải quyết kịp thời, đúng hạn, đảm bảo theo quy định pháp luật. Trong 10 năm thi hành Luật Hôn nhân và gia đình, trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh không có tình trạng tảo hôn, cưỡng ép kết hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số. Công tác hòa giải ở cơ sở đạt hiệu quả cao, với tỷ lệ hòa giải thành khoảng 85%, riêng các vụ việc liên quan đến hôn nhân, gia đình đạt gần 89%.

Bên cạnh những kết quả đạt được, báo cáo cũng chỉ ra một số bất cập như quy định pháp luật chưa thật sự đồng bộ, việc áp dụng chưa thống nhất giữa các địa phương; tình trạng sống chung không đăng ký kết hôn, khó khăn trong thi hành nghĩa vụ cấp dưỡng, giải quyết tranh chấp tài sản vẫn còn diễn ra. Một số vấn đề mới phát sinh trong thực tiễn như ly thân, tài sản số, các mô hình gia đình “phi truyền thống” chưa được pháp luật điều chỉnh đầy đủ.

Điểm cầu Hà Tĩnh

Tại hội nghị, các tham luận, ý kiến phát biểu tập trung làm rõ thực tiễn thi hành Luật tại địa phương; kết quả ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác hộ tịch, đăng ký kết hôn, xác định cha, mẹ, con; đồng thời đề xuất nhiều giải pháp hoàn thiện pháp luật, nâng cao hiệu quả bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của phụ nữ và trẻ em. Các đại biểu cũng đã thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế vướng mắc và nguyên nhân không chỉ trong tổ chức thi hành Luật mà còn trong quy định nội tại của pháp luật. Cụ thể, một số quy định chưa thực sự đảm bảo bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất, còn thiếu cụ thể, rõ ràng, đầy đủ; còn có quy định chưa thực sự hợp lý, khả thi, chưa kịp thời điều chỉnh nhiều vấn đề phát sinh trong đời sống xã hội; việc áp dụng pháp luật ở một số nơi còn chưa thống nhất; tình trạng vi phạm pháp luật về hôn nhân và gia đình vẫn còn xảy ra.

Phát biểu kết luận hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú ghi nhận và đánh giá cao sự nỗ lực, trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương trong tổ chức thi hành Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014. Thứ trưởng nhấn mạnh, Luật đã góp phần quan trọng bảo đảm quyền con người, quyền công dân, nâng cao vị thế phụ nữ, bảo vệ trẻ em và gìn giữ các giá trị tốt đẹp của gia đình Việt Nam.

Thời gian tới, Thứ trưởng đề nghị các bộ, ngành, địa phương tiếp tục rà soát, tổng hợp thực tiễn thi hành Luật; đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác hôn nhân và gia đình; chủ động đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định còn bất cập, nhằm hoàn thiện pháp luật hôn nhân và gia đình hướng tăng tính thống nhất, minh bạch và khả thi của hệ thống pháp luật, bảo đảm tốt hơn quyền con người, hướng tới xây dựng gia đình Việt Nam tiến bộ, hạnh phúc, phù hợp với yêu cầu phát triển xã hội trong giai đoạn mới./.